Hand-, voet- en mondziekte bij kinderen: symptomen en tips

Krijgt je kind pijnlijke, rode plekjes en blaasjes op de handen, voeten en in de mond? Dat kan wijzen op hand-, voet- en mondziekte: een ziekte die vooral voorkomt in de nazomer en in de herfst. De ziekte kan door verschillende virussen veroorzaakt worden. Gelukkig kan het geen kwaad: je kind geneest binnen twee weken vanzelf weer. In deze blog vertellen we je alles over hand-, voet- en mondziekte: wat is het precies, hoe herken je het en wat je als ouders kunt doen als je kind er last van heeft.

Spring snel naar:

baby handje in de handpalm van een volwassene

Hoe herken je hand-, voet- en mondziekte bij kinderen?

Een kind met hand-, voet- en mondziekte heeft rode plekjes en blaasjes op de handen, voeten en in de mond. De ziekte komt vooral voor bij kinderen die jonger zijn dan tien. Het wordt veroorzaakt door verschillende virussen, bijvoorbeeld het enterovirus type 71 en het coxsackievirus. Dit zijn besmettelijke virussen. Van de tien besmette mensen, worden een of twee mensen daadwerkelijk ziek. Volwassenen worden meestal niet ziek van dit virus, omdat ze als kind vaak al weerstand hebben opgebouwd. De kinderziekte hand-, voet- en mondziekte is overigens niet te verwarren met mond-en-klauwzeer. Dat is een ziekte bij dieren, dat door een ander virus wordt veroorzaakt.

Wat zijn de klachten bij hand-, voet- en mondziekte?

Een kind met hand-, voet en mondziekte kan last krijgen van één of meer van de volgende klachten:

  • Het begint vaak met: koorts ; een snotneus, soms ook met keelpijn en/of hoesten ; buikpijnovergevendiarreehoofdpijn;  misselijkheid; en/of weinig eetlust.
  • 12 tot 36 uur na deze eerste klachten, ontstaan er rode vlekjes en blaasjes. Dat begint in de mond. De blaasjes gaan makkelijk kapot en veranderen daarna in zweertjes die pijnlijk zijn. Dit maakt het lastiger om te drinken en te eten.
  • Vervolgens komen deze pijnlijke, rode vlekjes en blaasjes ook op de voetzolen en de handpalmen van je kind. De blaasjes genezen binnen een week weer.
  • Soms ontstaan er lijntjes op de nagels of laten de nagels los. Dat is niet erg; die groeien vanzelf weer aan.
  • Soms krijgt je kind rode bobbeltjes in het gezicht, op de billen en bij de penis of vagina.

Hoe krijg je hand-, voet- en mondziekte?

De virussen die hand-, voet- en mondziekte veroorzaken zijn erg besmettelijk. Dat betekent dat ze gemakkelijk van de een naar de ander over gaan. Dit gebeurt op verschillende manieren:

  • Als een besmet iemand hoest, niest of praat, komen er druppeltjes speeksel in de lucht, die vervolgens anderen kunnen besmetten. Deze besmette druppeltjes kunnen nog zo’n twee uur in de lucht blijven hangen.
  • Het virus kan ook worden overgedragen via speelgoed, bekers, bestek of handen.
  • Ook het vocht uit de blaasjes is besmettelijk als je dit aanraakt.
  • De poep van een besmet persoon is besmettelijk.

Een kind dat de hand-, voet- en mondziekte heeft, is al besmettelijk voordat de eerste klachten ontstaan. Vanaf het moment dat ze weer helemaal beter zijn, zijn ze nog een aantal weken lang besmettelijk. Aangezien volwassenen meestal niet ziek worden van het virus, hoef je geen afstand van je kind te houden.

Wat kun je doen als je kind hand-, voet- en mondziekte heeft?

Heeft je kind hand-, voet- en mondziekte? Het kan gelukkig geen kwaad en gaat binnen twee weken vanzelf weer over. Ook voor ongeboren of pasgeboren baby’s is de ziekte niet gevaarlijk. De volgende tips en adviezen helpen je verder:

  • Heeft je kind ook koorts? Zorg dan dat het dunne kleding draagt die losjes om het lichaam zit en geef het een lakentje in bed. Zo kan het lichaam goed de warmte kwijt. Heeft je kind het koud? Geef het dan tijdelijk een extra dekentje. Zorg dat je kind regelmatig wat drinkt. Dit kan pijnlijk zijn vanwege de blaasjes in de mond. Geef je kind dan telkens een klein beetje water, of laat het zuigen op een waterijsje. Voldoende eten is minder belangrijk.
  • Zure smaakstoffen prikkelen de speekselklieren. Dat kan pijn doen. Let dus op met het geven van eten of drinken met een hoog zuurgehalte. Vruchtensappen hebben bijvoorbeeld een hoog zuurgehalte. Sla die dus beter even over.
  • Vertel op het kinderdagverblijf of op school dat je kind hand-, voet- en mondziekte heeft. Zo kunnen andere ouders worden gewaarschuwd over een mogelijke besmetting. Je kind mag gewoon naar school of naar het kinderdagverblijf toe. Je kind was namelijk al besmettelijk voor anderen, voordat de eerste klachten ontstonden.
  • Je kind hoeft niet in bed te blijven liggen en hoeft ook niet alleen maar thuis te zitten. Gewoon lekker spelen en naar buiten dus. Het is wel belangrijk dat je kind genoeg rust krijgt, zodat het lichaam zich kan herstellen.
  • Heeft je kind veel pijn? Je kunt het eventueel paracetamol geven.
  • Handen wassen helpt voorkomen dat je anderen besmet. Was sowieso je handen nadat je naar de wc bent gegaan of de luier van je kind verschoond hebt.

Wanneer contact opnemen met de huisarts bij hand-, voet- en mondziekte?

Meestal gaat hand-, voet- en mondziekte binnen twee weken over. Soms is het wel verstandig om contact op te nemen met je huisarts. Neem in ieder geval contact op met de huisarts als je kind:

  • Erg ziek is;
  • niet stopt met huilen en veel kreunt;
  • suf wordt;
  • een stuk minder drinkt dan normaal. Een goede richtlijn hierbij is dat je kind minder dan de helft drinkt van wat het normaal drinkt.

Wil je een afspraak maken met je huisarts? Bekijk onze dichtstbijzijnde locatie.